Ελλάδα

Η Πίνδος είναι η μεγαλύτερη οροσειρά της Ελλάδας. Κυριαρχεί σχεδόν σ' ολόκληρη τη δυτική Ελλάδα και ουσιαστικά αποτελεί συνέχεια των Ιλλυρικών και Δαλματικών οροσειρών. Ως βόρειο άκρο της μπορεί να οριστεί το οροπέδιο της Κορυτσάς, στη νοτιοανατολική Αλβανία και ως νοτιότερο σημείο της ο Κορινθιακός κόλπος. Όλο αυτό το ατελείωτο σύμπλεγμα βουνών, κορυφών, υψιπέδων, κοιλάδων και φαραγγιών που διασχίζει την ηπειρωτική Ελλάδα με κατεύθυνση Β.Δ.-Ν.Α. έχει μήκος που αγγίζει τα 230 χιλιόμετρα και ανώτερο πλάτος 70 χιλιόμετρα. Όλο αυτό το ατελείωτο σύμπλεγμα βουνών, κορυφών, υψιπέδων, κοιλάδων και φαραγγιών που διασχίζει την ηπειρωτική Ελλάδα με κατεύθυνση Β.Δ.-Ν.Α. έχει μήκος που αγγίζει τα 230 χιλιόμετρα και ανώτερο πλάτος 70 χιλιόμετρα. Η οροσειρά της Πίνδου χωρίζεται σε μικρότερες οροσειρές και βουνά, τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους από χαράδρες ή κοιλάδες ποταμών. Τα σημαντικότερα βουνά που αποτελούν την οροσειρά της Πίνδου είναι ο Σμόλικας, τα Αθαμανικά Όρη (Τζουμέρκα), ο Γράμμος, η Τύμφη (Γκαμήλα), τα Άγραφα, ο Λάκμος (Περιστέρι) και άλλα. Μέρος της ευρύτερης οροσειράς της Πίνδου θεωρούνται και τα βουνά της νοτιότερης Ελλάδας, όπως τα Βαρδούσια, η Γκιώνα, ο Παρνασσός και η Οίτη. Η ψηλότερη κορυφή της ανήκει στον Σμόλικα και έχει υψόμετρο 2.637 μέτρα. Συχνά ως Πίνδος αναφέρεται η ορεινή περιοχή των νομών Γρεβενών, Ιωαννίνων και Τρικάλων. Αυτή η περιοχή αποτελεί την κυρίως Πίνδο και χωρίζεται στη Βόρεια και τη Νότια Πίνδο.

Η ονομασία Πίνδος αν και αναφέρεται από τους αρχαίους τραγικούς μας ποιητές και ιστοριογράφους όπως ο Αισχύλος, ο Πίνδαρος, ο Σοφοκλής, ο Ηρόδοτος, ο Ξενοφών κ.α. παίρνει για πρώτη φόρα τη γεωγραφική μορφή που της αποδίδουμε μέχρι και σήμερα στην περίοδο των Ελληνορωμαικών χρόνων σύμφωνα με τον Στράβωνα. Το όνομα ετυμολογικά Πίνδος( κατάληξη –ινδος) χαρακτηρίζει τις προελληνικές λέξεις και συγκεκριμένα είναι πελασγικής προέλευσης. Χρησιμοποιείται δε για να προσδιορίσει κυρίως ονόματα φυτών της μεσογειακής χλωρίδας, όπως κίνδος και λίνδος. Το θέμα Πινδ- το συναντάμε πέρα από αντρικά ονόματα, αλλά και ως γεωγραφικό προσδιορισμό σε όρη , ποταμούς και πόλεις. Το σημαντικό στοιχείο είναι ότι το συναντάμε ως επίθετο και στα τρία γένη. Πιθανότατα η χρήση του όρου Πίνδος να είχε χαρακτήρα επωνυμίας που συνόδευε το όνομα και στην πορεία να ουσιαστικοποιήθηκε. Σαν επίθετο όμως φαίνεται να είχε θρησκευτικό χαρακτήρα που σήμαινε μάλλον το θείον, το ιερόν..

Στο Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου απαντώνται 2.100 περίπου είδη φυτών, στα οποία περιλαμβάνονται εντυπωσιακά λουλούδια όπως τα πέντε είδη άγριου κρίνου: Λείριο το Πάλλευκο (Lillium candidum), Λείριο το Χαλκηδονικό (Lillium chalcedonicum), Λείριο του Χελδράιχ (Lillium heldraichi), Λείριο το Αλβανικό (Lillium albanicum) και Λείριο το Μάρταγον (Lillium martagon). Κάποια είδη, όπως το Lillium martagon, εντοπίζεται μόνο στην Ελλάδα και πουθενά αλλού στον κόσμο. Στο Πάρκο εντοπίζεται, επίσης, το σπάνιο ασιατικό φυτικό είδος Veronica bornmuelleri. Άλλα χαρακτηριστικά είδη λουλουδιών του Εθνικού Πάρκου που τραβούν την προσοχή του επισκέπτη είναι ο νάρκισσος ο ποιητικός (Narcisus poeticus), η Τουλίπα η Αυστραλιανή (Tulipa australis), η Γεντιανή η εαρινή (Gentiana verna), ο Αθάνατος (Semprevivum marmoreum), η Σαξιφράγκα η Σπρουνέρειος (Saxifraga spruneri) και πολλά άλλα. Διάσημα επίσης είναι τα βότανα με φαρμακευτικές ιδιότητες του Εθνικού Πάρκου, τα οποία οι περίφημοι Βικογιατροί (περιπλανώμενοι πρακτικοί θεραπευτές), χρησιμοποιούσαν για να γιατρέψουν κάθε πόνο. Γνωστότερα από αυτά είναι: η Μέντα (Mentha longifolia), το Φασκόμηλο (Salvia officinalis), η Σατουρέγια (Satureja montana), το θυμάρι (Thymus leucospermus), το τσάι του Βουνού (Sideritis raeseri), ο Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος (Helleborus cyclophyllus), η Δάφνη η ολεοειδής (Daphne oleoides), το Επιλόβιο (Epilobium alsinifolium), το Κώνειο (Conium maculatum), η Γαλατσίδα (Euphorbia myrsinites), ο Σαμπούκος ο Έβουλος (Sambucus ebulus), το Βεράτρο το λευκό (Veratrum album) και πολλά άλλα. Τις κορυφές, πλαγιές και τα κοιλώματα του Εθνικού Πάρκου στολίζουν πανέμορφες ορχιδέες σε μεγάλους και μικρούς πληθυσμούς, οι σπουδαιότερες από τις οποίες είναι: η ορχιδέα η αρρενωπή (σαλέπι) Orchis mascula. Πλούσια είναι επίσης και η μυκοχλωρίδα του Εθνικού Πάρκου η οποία περιλαμβάνει χιλιάδες είδη μανιταριών, ανάµεσα στα οποία έχουν προσδιορισθεί και καταγραφεί μέχρι σήμερα μόνο στην περιοχή των Γρεβενών περίπου 2.000 είδη. Στα πιο γνωστά μανιτάρια του Εθνικού Πάρκου συγκαταλέγονται τα εξής: το Αγαρικό το πεδινό (Agaricus campestris), ο Κοπρίνος ο τριχωτός (Coprinus comatus), ο Κανθαρίσκος ο Φαγώσιμος (Cantharellus cibarius), ο Λακτάριος ο νόστιμος (Lactarius deliciosus), ο Αμανίτης ο μυκογόνος (Amanita muscaria), η Σαρκοσφαίρα η εστεμμένη (Sarcosphaera coronaria), η μορχέλα η νόστιμη (Morchella deliciosa), το Γαίαστρο το τριπλό (Geastrum triplex), η Καλβάτια η Ασκόμορφη (Calvatia utriformis), η Ραμάρια η χρυσή (Ramaria aurea),

Ο Ηρόδοτος και ο Ξενοφών στα «Κυνηγετικά» μας πληροφορούν και για την άγρια πανίδα της περιοχής καμωμένη από λιοντάρια, πάνθηρες, λύγκες και αρκούδες. H άγρια πανίδα του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου είναι πλούσια τόσο σε συνολικό αριθμό ειδών, όσο και σε σπάνια και προστατευόμενα είδη. Σχεδόν όλα τα μεγάλα θηλαστικά της ηπειρωτικής Ελλάδας, είτε είναι σπάνια, όπως η αρκούδα (Ursus arctos), ο λύκος (Canis lupus), ο αγριόγατος (Felis sylvestris), η βίδρα (Lutra lutra), το αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra balcanica) και το ζαρκάδι (Capreolus capreolus), είτε περισσότερο κοινά, όπως το αγριογούρουνο (Sus scrofa), παρουσιάζουν αξιόλογους πληθυσμούς στην περιοχή. Άλλα μικρότερα θηλαστικά που απαντώνται στο Εθνικό Πάρκο είναι: η αλεπού (Vulpes vulpes), ο ασβός (Meles meles), ο λαγός (Lepus capenis), ο σκαντζόχοιρος (Erinaceus concolor), ο σκίουρος (Sciurus vulgaris), το κουνάβι (Martes foina), το σπάνιο δασοκούναβο (Martes martes), πολλά μικροθηλαστικά και αρκετά είδη νυχτερίδων. Συνολικά στο Εθνικό Πάρκο απαντώνται πάνω από 60 είδη θηλαστικών. Στο σύνολο των περισσότερων από 180 ειδών πουλιών της περιοχής, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρπακτικά πουλιά και κυρίως ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus), ο Χρυσαετός (Aguila chrysaetos), ο Πετρίτης (Falco pereginus), ο Σταυραετός (Hieraetus pennatus), ο Φιδαετός (Circaetus gallicus) και το Χρυσογέρακο (Falco biarmicus). Επίσης, αξιόλογη είναι η παρουσία Δρυοκολαπτών, όπως ο μεγάλος μαύρος Δρυοκολάπτης (Dryocopus martius) και ο βαλκανικός Δρυοκολάπτης (Dendrocopos syriaca). Ενώ στο Εθνικό Πάρκο απαντώνται και άλλα σημαντικά είδη, όπως η ορεινή Πέρδικα (Alectoris graeca), η Βουνοπαπαδίτσα (Parus montanu), η Τοιχόδρομα (Tichodroma muraria), ο Νεροκότσυφας (Cinclus cinclus), ο Μαυροπελαργός (Ciconia nigra), η Χιονάδα (Eremophilla alpestris), ο Χιονόστρουθος (Montifrigillani valis) κ.ά. Στα περίπου 30 είδη ερπετών του Εθνικού Πάρκου συγκαταλέγονται 16 είδη σαύρας, 10 είδη φιδιών και 4 είδη χελώνας.